Η Βίλα Ζωγράφου, είναι ένα από τα κτήματα που ανήκαν στον αρχιτσιφλικά Ζωγράφο, ο οποίος μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο άρχισε να πουλάει τμηματικά οικόπεδα των έκτασεών του. Ο χαρακτηρισμός του κτήματος και της βίλας σε κοινόχρηστο χώρο πρασίνου το 2003, δεν βρήκε την απαραίτητη συναίνεση από τους κληρονόμους της οικογένειας. Έτσι το 2006 ο δήμος συναινεί να αγοραστεί το 50% και στο υπόλοιπο να ανεγερθεί εμπορικό κέντρο 45.000 τ.μ. Τα πράγματα αρχίζουν να γινονται πιο ξεκάθαρα (σε εμάς), όταν ο πρώην δήμαρχος πήρε το 2006 δάνειο 25 εκατομμυρίων ευρώ από αυστριακή τράπεζα χωρίς να περάσει τη σύμβαση από το ελεγκτικό συνέδριο με αποτέλεσμα αυτή να θεωρείται άκυρη. Τα λεφτά «χάθηκαν» και η έκταση – φιλέτο παρέμενε κλειδωμένη. Παράλληλα εκτυλίσσονταν αγώνες των κατοίκων της περιοχής, για το άνοιγμα και την κοινωνική διεκδίκηση του μέρους, όπου τελικά καταλαμβάνεται.
Στα τέσσερα χρόνια του αυτοοργανωμένου εγχειρήματος η Βίλα Ζωγράφου αποτελεί πολύ σημαντικό κομμάτι στους κοινωνικούς-ταξικούς αγώνες τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο, λειτουργώντας με αντιιεραρχικές-οριζόντιες διαδικασίες και αντιεμπορευματικές σχέσεις. Με πλήθος εγχειρημάτων από τον ‘μπαξέ’ για τη γη και την ελευθερία μέχρι μαθηματα αυτομόρφωσης και παιδικά εργαστήρια, με πλήθος πολιτικών εκδηλώσεων και πολιτιστικών δρώμενων. Στήνοντας αναχώματα στις επιθετικές επεμβάσεις φτωχοποίησης, με επανασυνδέσεις ρεύματος και νερού και αγώνες για ελεύθερες μετακινήσεις (ΜΜΜ). Συμμετέχοντας σε συλλογικούς ταξικούς αγώνες, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις κινητοποιήσεις ενάντια στην κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, στους αγώνες των διοικητικών του ΕΚΠΑ, ενάντια σε εργοδοτικές αυθαιρεσίες του ΑΒ Βασιλόπουλου και του GAMATO. Αναδεικνύοντας το ριζοσπαστικό λόγο και τους πολιτικούς αγώνες που εκτυλίσσονται και στηρίζοντας έμπρακτα φυλακισμένους και διωκόμενους αγωνιστές.
Για τη δράση της, τα χαρακτηριστικά της αλλά και την εμπορική της αξία ως οικόπεδο, η κατάληψη Βίλα Ζωγράφου, δεν θα μπορούσε να λείπει από το στόχαστρο της κρατικής καταστολής. Στην διαδρομή της κατάληψης το κράτος έχει προσπαθήσει να βρει διάφορες προφάσεις για την επέμβασή του στο κτίριο. Με αποκορύφωμα τη στοχευμένη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για μεταστέγαση του δημοτικού ωδείου στο χώρο της Βίλας Ζωγράφου. Η δημοτική αρχή, με επικεφαλής τη συριζαία δήμαρχο Καφατσάκη, βρίσκει μία πρόταση-αφορμή που φέρει ένα κοινωνικό προσωπείο, για να πατήσει επάνω στην εκκένωση- καταστολή της κατάληψης. Και με ανεπανάληπτο στιγμιότυπο την «συμφιλιωτική»-εμετική πρόταση συνδιαχείρισης του χώρου με τους καταληψίες! Η συγκεκριμένη ρητορική περί συνδιαχείρισης του χώρου, προφανώς έπεσε στο κενό από τους ίδιους τους καταληψίες και τον πλούτο των εγχειρημάτων που ήδη αυτοδιαχειρίζονται τη βίλα. Το μόνο που στοχεύει είναι να πουλήσει προοδευτισμό, να παρουσιάσει ότι δεν επιλέγεται η βίαιη επέμβαση και ότι αφού εξαντλήθηκαν όλα τα «περιθώρια» από μεριάς της δημοτικής αρχής και της κεντρικής εξουσίας, οι καταληψίες θα φέρουν οι ίδιοι την ευθύνη για την επερχόμενη καταστολή.
Το πρόσφατο παρελθόν του σύριζα, της εκφοράς του αντιπολιτευτικού του τότε λόγου «είμαστε μαζί με τις καταλήψεις-όχι στην καταστολή των καταλήψεων» – προσδοκώντας πάντα την πολιτική υπεραξία και την ψηφοθηρία- θεωρεί ότι του παρέχει το δικαιωματικό πεδίο προτάσεων συνδιαχείρησης. Μέσα στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και το ξαφνικό κάλεσμα μιας «συνέλευσης γειτονιάς» από το δήμο Ζωγράφου, με μοναδική θεματική το ζήτημα της μεταστέγασης του ωδείου στον χώρο της κατάληψης. Γιατί οι αποφάσεις πρέπει να φανεί ότι λαμβάνονται με βάση τη λαϊκή βούληση. Ασχέτως αν τελικά η πραγματική στόχευση είναι ο εξοβελισμός της κατάληψης, η οποία επενδύεται με τη ρητορική για άνοιγμα του χώρου στο λαό του Ζωφράφου. Με αυτό το τρόπο επιχειρείται η αποπολιτικοποίηση και η λασπολόγηση ενός ελεύθερου κοινωνικού εγχειρήματος, βασιζόμενη στο αξίωμα πως ό,τι είναι κοινωνικά ανοιχτό ή δημόσιο θα κυριαρχείται από την έννοια της ιδιοκτησίας είτε από το κράτος είτε από το ιδιωτικό κεφάλαιο. Με το κράτος να εμφανίζεται ως ο μοναδικός εγγυητής που καθορίζει και οριοθετεί το «τί ανήκει στο λαό», αποκρύπτοντας τις κοινωνικές και ταξικές αντιθέσεις. Λες και το νέο δημοτικό ωδείο θα είναι ανοιχτό και ελεύθερο προς όλους. Λες και δεν θα ανοίξει το πεδίο για την ευρύτερη εμπορική αξιοποίηση του χώρου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται μία αποφαση αριστερής δημοτικής αρχής ως «κοινωφελές» έργο προκειμένου να κερδηθεί η ευρύτερη κοινωνική συναίνεση. Αντίστοιχες περιπτώσεις προσχήματος περί κοινωνικής αναγκαιότητας είναι το Μπαρουτάδικο- ή αλλιώς το άλσος του Αιγάλεω- όπου το πρόσχημα που παρουσιάζεται ενάντια στους αγώνες των κατοίκων για την διατήρηση του ελεύθερου χώρου πρασίνου είναι η ανέγερση βρεφονηπιακού σταθμού. Στην Ν. Φιλαδέλφεια επίσης, η κατάληψη Στρούγκα, στην οποία εκτός των άλλων λειτουργεί και Αυτοδιαχειριζόμενο Κοινωνικό Ιατρείο-Φαρμακείο, έχει δεχτεί απειλές από την αντίστοιχη δημοτική αρχή με την δικαιολογία της μετατροπής της σε Κ.Α.Π.Η. Ανάλογα προσχήματα χρησιμοποιήθηκαν και από την προηγούμενη κρατική διαχείρηση η οποία, λειτουργώντας ευθέως κατασταλτικά, τα προέβαλε επικουρικά. Η Villa Amalias θα γινόταν σχολείο σε λίγους μήνες και η κατάληψη Πατησίων 61 και Σκαραμαγκά υποτίθεται θα φιλοξενούσε το μουσείο Μαρία Κάλλας. Ακόμα, τα φαντάσματα των κτιρίων αυτών στέκουν ερημωμένα.
Οι επιλογές και οι στοχεύσεις κράτους και κεφαλαίου δεν έχουν αλλάξει. Οι κοινωνικοί και οι ταξικοί αγώνες πάντα θα βρίσκονται στην αντίπερα όχθη. Το θέμα για την εξουσία, το κράτος και τα αφεντικά, είναι πώς θα υπάρξει η κατάλληλη διαχείρισή τους, αναλόγως με τις ποιότητες, τα χαρακτηριστικα και τα προτάγματά τους. Ό,τι δεν μπορεί να ενσωματωθεί, πρέπει να λασπολογηθεί, να απονοηματοδοτηθεί και να κατασταλεί.
Το είδαμε, άλλωστε, στο πιο πρόσφατο παρελθόν στην περίπτωση της απεργίας πείνας των φυλακισμένων αγωνιστών. Υπήρξε εξ αρχής μία συντονισμένη προσπάθεια (με την βοήθεια του θεού των μμε) να φανεί ως ένας αγώνας χωρίς νόημα, χωρίς πολιτική υπόσταση, μια πράξη παράλογη, αφού η κυβερνητική εξουσία ούτως ή άλλως είχε, για παράδειγμα, στην ατζέντα της ένα από τα αιτήματα των απεργών, την κατάργηση των φυλακών τύπου Γ, αποκρύπτοντας πολύ στοχευμένα όλα τα υπόλοιπα αιτήματα. Επιχειρώντας να διαμορφωθεί με αυτόν τον τρόπο και το απαιτούμενο συναινετικό πεδίο για την εκκένωση της κατειλημμένης πρυτανείας.
Σε κάθε κατασταλτική τους μεθόδευση-άμεση ή έμμεση- θα μας βρίσκουν απέναντί τους. Γιατί οι καταλήψεις και τα αυτοοργανωμένα εγχειρήματα είναι εστίες αντίστασης και πρόταση αυτοοργάνωσης της ζωής, σε διαρκή σύγκρουση με το κράτος και τα αφεντικά, τους νόμους και τους θεσμούς τους. Γιατί ονειρευόμαστε έναν κόσμο χωρίς καταπίεση και κάθε μορφής εξουσία. Γιατί παλεύουμε μέσα από τις οριζόντιες δομές, τον αλληλοσεβασμό και την αλληλεγγύη μεταξύ των εκμεταλλευόμενων και καταπιεσμένων. Γιατί δημιουργούμε υποδομές συλλογικά. Γιατί οι σχέσεις μας τοποθεντούνται πέρα από το εμπόρευμα και την ιδιοτέλεια. Γιατί επιμένουμε και αντιστεκόμαστε απένανατι σε αυτούς που θέλουν να εξαθλιώνουν τις ζωές μας υλικά και πνευματικά. Γιατί η επίθεση στη Βίλα Ζωγράφου, είναι επίθεση σε όλους και όλες μας. Σας περιμένουμε…
Δεν διαπραγματευόμαστε την αλληλεγγύη, την αυτοοργάνωση, τους αδιαμεσολάβητους κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες
Κάτω τα χέρια από τη Βίλα Ζωγράφου